Kultura

50 lat „Rejsu” Marka Piwowskiego

„Rejs” (fot. TVP)
podpis źródła zdjęcia

50 lat temu, 19 października 1970 roku, odbyła się premiera kultowego filmu „Rejs” Marka Piwowskiego. Jest on uważany za jedną z najbardziej inteligentnych polskich komedii satyrycznych. W obrazie utrzymanym w groteskowej tonacji, z surrealistycznymi dialogami i postaciami z PRL-owskiej rzeczywistości, niezapomniane kreacje stworzyli Jan Himilsbach i Zdzisław Maklakiewicz.

W czasach Polski Ludowej obraz pełen absurdów i politycznych metafor był powszechnie odbierany jako parodia systemu komunistycznego. Przyczyniło się to do druzgocącej krytyki w propagandowej prasie, ale jednocześnie – wyjątkowej popularności filmu.

Akcja rozgrywa się na wycieczkowym statku wiślanym na trasie z Warszawy do Płocka. Podczas podróży mężczyzna podający się za instruktora kulturalno-oświatowego, którego gra Stanisław Tym, stopniowo podporządkowuje sobie pasażerów statku. Organizuje szereg gier i zabaw, które wprawiają wycieczkowiczów w ogromny entuzjazm. Na statku panuje atmosfera groteski i niedorzeczności.
Filmy fabularne w TVP VOD
Brawurowo wyreżyserowany film otrzymał od cenzury najniższą kategorię artystyczną. Był dystrybuowany jedynie w kinach studenckich, w których natychmiast odniósł ogromny sukces.

Twórca obrazu Marek Piwowski opowiadał w jednym z wywiadów dla Polskiego Radia, że „Rejs” w odbiorze społecznym otrzymywał nowe znaczenia i w tym prawdopodobnie leży tajemnica jego popularności.
W „Rejsie” Zdzisław Maklakiewicz z Janem Himilsbachem zagrali pasażerów statku. Stworzyli specyficzny duet cwaniaków i filozofów z przedmieścia. Wiele powiedzeń i dialogów z filmu weszło do kanonu dowcipu i śmieszy do dziś.

Akcję filmu stanowią improwizowane miniscenki, rejestrowane metodą paradokumentalną, rozgrywające się wśród pasażerów statku.

Autorami scenariusza „Rejsu” byli Janusz Głowacki i Marek Piwowski, a muzykę napisał Wojciech Kilar. Do filmu reżyser zaangażował wielu amatorów.

W plebiscycie czytelników „Polityki” ma koniec stulecia „Najciekawsze filmy polskie XX wieku” komedia Piwowskiego zdobył pierwsze miejsce.
źródło: IAR

Więcej na ten temat