Kultura

Święto Latarni – jak obchodzi się je w Chinach i skąd pochodzi?

Święto Wiosny 2023 w Chinach. Czerwone lampiony na tle wystrzelonych fajerwerków. Fot. Aditya Irawan/NurPhoto/Getty Images
podpis źródła zdjęcia

Chiński Nowy Rok, czyli tak zwane Święto Wiosny według tradycji obchodzone jest przez piętnaście dni i kończy się Świętem Latarni, które przypada w noc pierwszej pełni w roku. To czas wyjątkowego spektaklu, podczas którego – oprócz blasku Księżyca – całe Chiny emanują światłem z różnokolorowych lampionów o najrozmaitszych rozmiarach i kształtach.

Nadejście pierwszej pełni księżycowego Nowego Roku w Chinach oznacza świętowanie. Choć w kalendarzu chińskim najważniejszym świętem jest chiński Nowy Rok, czyli Święto Wiosny, to dla Chińczyków równie istotna jest tradycja rozwieszania czerwonych latarni.

Zwieńczenie obchodów Nowego Roku

Od przywitania Nowego Roku w Chinach (22 stycznia) mija właśnie piętnaście dni. To właśnie teraz, gdy nocne niebo oświetla blask pełni Księżyca pierwszego miesiąca księżycowego, Chińczycy obchodzą Święto Latarni. To jedna z najstarszych chińskich tradycji, która stanowi zwieńczenie obchodów chińskiego Nowego Roku.
Księżyc w pełni podczas Święta Latarni w Chinach. Fot. Meng Zhongde/VCG/Getty Images
Księżyc w pełni podczas Święta Latarni w Chinach. Fot. Meng Zhongde/VCG/Getty Images
Tradycja obchodzenia Święta Latarni została wprowadzona najpewniej przez cesarza Ming z dynastii Han, kiedy to w Chinach zagościł buddyzm. Buddyjscy mnisi oddawali cześć Buddzie poprzez zapalanie latarni w świątyniach dokładnie piętnastego dnia roku księżycowego. Zwyczaj ten rozpowszechnił się w całych Chinach, gdy cesarz, który był wyznawcą buddyzmu, kazał rozpalić latarnie we wszystkich domach.
Piętnasty i zarazem ostatni dzień obchodów chińskiego Nowego Roku. Fot. Garry Lotulung/NurPhoto/Getty Images
Piętnasty i zarazem ostatni dzień obchodów chińskiego Nowego Roku. Fot. Garry Lotulung/NurPhoto/Getty Images
Święto Latarni obchodzone jest w Chinach bardzo hucznie. Chińczycy paradują wzdłuż ulic, które wcześniej bogato przyozdabiają najróżniejszymi lampionami. Niegdyś przeważały światła czerwone, jednak z biegiem czasu i ewolucji święta zaczęto wywieszać latarnie w rozmaitych kolorach, rozmiarach oraz kształtach. W ciągu dnia można podziwiać ponadto liczne występy artystyczne z elementami akrobatycznymi, zaś w nocy obejrzeć pokaz fajerwerków.
1 / 10 zdjęć
Item 1 of 10
Chińczycy obchodzą Święto Latarni. To dzień pełni, pomyślności i lampionów
Kolorowe lampiony podczas Święta Latarni można zobaczyć praktycznie na każdym kroku. Chińczycy przyozdabiają nimi ulice, parki, jak również wywieszają je w domach i sklepach. Same lampiony przedstawiają często różne zwierzęta i przedmioty, zazwyczaj widnieją też na nich chińskie symbole, takie jak litery, kwiaty, znaki zodiakalne czy inne postacie. Nierzadko przywiesza się do nich karteczki z zagadkami, które stanowią dodatkową atrakcję dla najmłodszych uczestników święta. Rozwiązanie łamigłówki wiąże się z nagrodą oferowaną przez pomysłodawcę zagadki.
Chińskie latarnie w różnych kolorach. Fot. I love photo/Shutterstock
Chińskie latarnie w różnych kolorach. Fot. I love photo/Shutterstock

Symbolika

W Chinach kolor czerwony oznacza sukces oraz szczęście, dlatego też często towarzyszy on festiwalom oraz ważnym uroczystościom, np. weselom. Zapalanie lampionów ma dać początek świetlanej przyszłości. Podczas występów z okazji Święta Latarni Chińczycy wykonują dwa tańce – lwa oraz smoka, które według wierzeń niosą pomyślność.
Artyści ludowi wykonują tradycyjny taniec smoka podczas obchodów Święta Latarni. Fot. Huang Zhigang/VCG/Getty Images
Artyści ludowi wykonują tradycyjny taniec smoka podczas obchodów Święta Latarni. Fot. Huang Zhigang/VCG/Getty Images

Księżycowy przysmak

A czymże byłoby święto bez tradycyjnych potraw? Z okazji Święta Latarni Chińczycy przyrządzają yuánxiāo (tāngyuán), czyli mały, kulisty przysmak z kleistej mąki ryżowej. Ryżowe kulki wypełniane są często nadzieniem owocowym lub wytrawnym. Można je gotować, smażyć, jeść na słodko, słono, w wersji wegetariańskiej, mięsnej, a nawet z rybami. Spożywanie tych przypominających Srebrny Glob kulek stanowi symbol harmonii, jedności oraz szczęścia w rodzinie.
Yuanxiao to kulka ryżowa, przysmak przyrządzany na obchody Święta Latarni. Fot. Costfoto/Future Publishing/Getty Images
Yuanxiao to kulka ryżowa, przysmak przyrządzany na obchody Święta Latarni. Fot. Costfoto/Future Publishing/Getty Images

Święto owiane legendami

Yuanxiao to także imię dwórki, której – według chińskiej legendy – piętnastego dnia pierwszego miesiąca księżycowego zabroniono odwiedzić rodzinę. Kobieta była z tego powodu tak zrozpaczona, że postanowiła zakończyć swój żywot, skacząc do studni. W porę jednak zjawił się Dongfang Shuo, pewien uczony, który postanowił jej pomóc. Mężczyzna udał się do cesarza Han Wudi z dynastii Han, któremu powiedział, że Nefrytowy Cesarz, najwyższy bóg w Niebie, szesnastego dnia pierwszego miesiąca księżycowego rozkazał bogu ognia spalić stolicę Chang’an.
Chińczycy wystawiają lampiony w kształcie żab na brzeg rzeki w ramach modlitwy o zdrowie i bezpieczeństwo. Fot. Jiang Hongjing/VCG/Getty Images
Chińczycy wystawiają lampiony w kształcie żab na brzeg rzeki w ramach modlitwy o zdrowie i bezpieczeństwo. Fot. Jiang Hongjing/VCG/Getty Images
Zaniepokojony cesarz spytał więc Dongfanga, co powinien uczynić, by ocalić miasto. Radą mędrca było obwieszenie ulic ukochanymi przez boga ognia czerwonymi latarniami, które ludność będzie mogła podziwiać z zewnątrz. Cesarz bez wahania zastosował się do polecenia, a gdy wszyscy udali się na dwór, Yuanxiao mogła wyjść z pałacu niezauważona i wrócić do rodziców.
Wioska Tuntou zwiększyła produkcję czerwonych latarni na potrzeby obchodów chińskiego święta. Fot. Kevin Frayer/Getty Images
Wioska Tuntou zwiększyła produkcję czerwonych latarni na potrzeby obchodów chińskiego święta. Fot. Kevin Frayer/Getty Images
Życzymy szczęśliwego Święta Latarni! 元宵节快乐!
Paulina Gerasik

Więcej na ten temat