Dramat „Niebieski ptak”, nakręcony w 1955 r. przez Federica Felliniego, uchodzi za jedno z największych arcydzieł w dorobku legendarnego reżysera z Włoch. Film o niejednoznacznym przesłaniu na stałe wszedł również do historii kultury i jest uznawany za absolutną klasykę kina. Teraz wspomnianą produkcję można obejrzeć w TVP VOD.
Akcja filmu rozgrywa się w Rzymie i jego okolicach. Tam właśnie, w pobliżu Wiecznego Miasta, działa szajka przestępców, której członkowie przebierają się za urzędników oraz księży i pobierają nienależne im opłaty od rolników i biedaków. Nieuczciwie zarobione pieniądze przeznaczają na ekstrawaganckie samochody, alkohol i wizyty w domach uciech.
Jednym z przestępców należących do wspomnianej grupy jest Carlo (Richard Basehart). Mężczyzna – ze względu na swoje uzdolnienia artystyczne – przybiera pseudonim Picasso, zaś przed żoną Iris (Giulietta Masina) udaje, że jest komiwojażerem. Z czasem ukochana przestaje mu wierzyć, a jego samego zaczyna dręczyć sumienie i ostatecznie porzuca swój prawdziwy „fach”.
To sprawia, że nad swoim życiem zaczyna zastanawiać się również jego przyjaciel i wspólnik Augusto (Broderick Crawford). Na dodatek spotyka on swoją córkę Patrizię (Lorella De Luca), której nie widział od wielu lat. Postanawia się zmienić, ale lo nie daje mu szansy – wkrótce zostaje rozpoznany i aresztowany.
Następnie na wiele lat trafia do więzienia, a po odbyciu kary przyłącza się do nowego gangu. Ma zamiar w ten sposób pomóc córce zdobyć pieniądze na studia. Bierze udział w wielkim przekręcie, który zmieni jego życie i postrzeganie świata.
„Niebieski ptak” Felliniego. „Niezapomniany skarb kina”
Film Felliniego miał swoją premierę 9 września 1955 r. na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji i początkowo wcale nie zdobył wielkiego uznania krytyków. Reżyserowi zarzucano, że obraz w wielu miejscach kopiuje swoje poprzednie produkcje. Mało pochlebne recenzje przełożyły się na słaby wynik finansowy – „Niebieski ptak” w kinach zarobił zaledwie 239 mln lirów, co było naprawdę kiepskim rezultatem.
Mimo to dramat Włocha został nominowany do Złotego Lwa, którego ostatecznie nie zdobył. Na potrzeby rywalizacji o wspomnianą statuetkę producent, Goffredo Lombardo, wyciął z filmu ponad 15 minut, czym trwale okaleczył produkcję – w usuniętych scenach Fellini wyjaśnił bowiem, ustami bohaterów, jakie przesłanie niesie ze sobą jego obraz.
Na uznanie znawców „Niebieski ptak” czekał długo. Dopiero po premierze w Stanach Zjednoczonych, która miała miejsce aż dziewięć lat po wejściu arcydzieła Felliniego do kin we Włoszech, zaczął być on doceniany. Obecnie jest to produkcja kultowa – na Rotten Tomatoes ma ona 100 proc. pozytywnych recenzji. Richard Propes nazwał ją „jednym z najbardziej emocjonalnych dzieł Felliniego”, a Dave Kehr z „Chicago Tribune” napisał, że jest to „najbardziej tajemniczy film” wspomnianego reżysera.
Z kolei Jeffrey M. Anderson stwierdził że „obraz przepełniony jest poezją – przedstawia walkę, samotność i poczucie winy w najpiękniejszy i najbardziej przejmujący sposób, jaki można sobie wyobrazić. To niezapomniany skarb”.
RS
Cytaty z recenzji za https://www.rottentomatoes.com/m/il_bidone
