Euro 2024. Rekordy i ciekawostki związane z turniejem

Wydarzenia EURO 2024 obejrzysz online w TVP VOD

14 czerwca pierwsi piłkarze wybiegli na boiska Euro 2024. Rekordy ustanawiane podczas tych rozgrywek nie tylko zapisują się złotymi zgłoskami w annałach futbolu, ale także inspirują kolejne pokolenia piłkarzy i fanów.

Przyjrzyjmy się zatem najważniejszym statystykom w historii mistrzostw Europy i najciekawszym faktom dotyczącym ich najnowszej edycji – od najbardziej utytułowanych drużyn, przez osiągnięcia indywidualne, aż po nazwę oficjalnej piłki tegorocznych mistrzostw.

W całej historii mistrzostw Europy najwięcej zwycięstw na swoim koncie zanotowały Niemcy i Hiszpania. Obie te reprezentacje wygrywały Euro trzykrotnie, choć zwycięstwa Niemców pochodzą raczej z początków rozgrywania imprezy, a Hiszpanów z jej najnowszej historii. Gospodarze tegorocznego turnieju triumfowali w 1972, 1980 i 1996 r. Z kolei La Furia Roja w latach 1964, 2008 i 2012, gdy ME rozgrywane były na boiskach Polski i Ukrainy.

Oba kraje mają także na swoim koncie najwięcej medali mistrzostw Starego Kontynentu – Niemcy zdobyli ich dziewięć (trzy złote, trzy srebrne i trzy brązowe), a Hiszpanie pięć (trzy złote, jedno srebro i jeden brąz).

Te kategorie zostały połączone, gdyż w obu króluje ten sam piłkarz – Cristiano Ronaldo. Portugalczyk ma na swoim koncie rekordową liczbę 25 występów w Euro i bardzo prawdopodobne, że już niedługo wyśrubuje swój własny wynik na niemieckich boiskach. CR7 po raz pierwszy pojawił się na boisku ME w 2004 r. i od tamtej pory nie przepuścił żadnej edycji.

Występy w sześciu kolejnych turniejach poskutkowały także innym doskonałym wynikiem. Ronaldo to absolutny rekordzista, jeśli chodzi o liczbę strzelonych goli – ma ich na swoim koncie aż 14. Drugą pozycję w tym zestawieniu zajmuje Michel Platini, który zdobył o pięć bramek mniej. Dokonał tego jednak w ramach jednego turnieju – w 1984 r.

Dziewięć bramek Platiniego na ME we Francji to jednocześnie rekord największej liczby goli strzelonych podczas jednego turnieju. Jeszcze bardziej imponujące jest to, że francuski pomocnik dokonał tego w ciągu zaledwie pięciu spotkań.

Dmitrij Kiriczenko jest obecnym rekordzistą, jeśli chodzi o najszybciej strzelonego gola w historii Euro. Rosjanin zdobył rekordową bramkę po zaledwie 67 sekundach od rozpoczęcia spotkania z Grecją podczas mistrzostw Europy w 2004 r. Jego drużyna wygrała tamten mecz, ale odpadła z rywalizacji tuż po fazie grupowej. Z kolei Grecy sięgnęli wówczas po mistrzowskie trofeum.

Na liście najszybszych strzelców Euro znajduje się także Robert Lewandowski, który zdobył bramkę przeciwko Portugalii w 2016 r. po zaledwie 100 sekundach. To daje mu czwarte miejsce w tym zestawieniu.

Johan Vonlanthen, szwajcarski piłkarz, w wieku zaledwie 18 lat i 141 dni stał się najmłodszym strzelcem gola w historii mistrzostw Europy. Dokonał tego w 2004 r. w meczu przeciwko Francji. W kolejnych latach doskonale zapowiadającą się karierę zawodnika przerwały liczne kontuzje, które zmusiły go do przejścia na emeryturę w wieku 26 lat.

Z kolei najstarszym zawodnikiem, który wpakował piłkę do bramki przeciwnika, jest reprezentant Austrii, Ivica Vastić. Piłkarz osiągnął to w wieku 38 lat i 257 dni podczas ME w 2008 r. w meczu przeciwko Polsce.

Najmłodszą drużyną, jaka pojedzie na Euro 2024, jest Ukraina. W eliminacjach średnia wieku wyjściowej jedenastki wynosiła niespełna 26 lat. Po drugiej stronie osi czasu znajdą się natomiast Szkoci, którzy będą najstarszą drużyną nadchodzącej imprezy ze średnią wieku 28,7 roku. Która z ekip zajdzie dalej? Ta, która stawia na młodość, czy ta, która ufa doświadczeniu?

Trenerem, który najdłużej prowadzi swoją reprezentację, będzie w Niemczech Didier Deschamps, związany z kadrą Francji od 2012 r. Imponujące doświadczenie ze swoimi drużynami na dużych imprezach zdążyli już także zebrać Gareth Southgate (z Anglią od 2016 r.) i Zlatko Dalić (z Chorwacją od 2017 r.).

Natomiast najstarszym wśród selekcjonerów będzie Ralf Rangnick, który poprowadzi drużynę Austrii w wieku 65 lat. Najmłodszym trenerem będą mogli za to pochwalić się gospodarze – ich szkoleniowiec Julian Nagelsmann ma 36 lat.

Co ciekawe, wśród 24 selekcjonerów aż pięciu ma włoski paszport – Luciano Spalletti (Włochy), Domenico Tedesco (Belgia), Vincenzo Montella (Turcja), Marco Rossi (Węgry) i Francesco Calzona (Słowacja).

Na Euro 2024 powołanych zostało w sumie 622 piłkarzy. Najmłodszym z nich jest reprezentant Hiszpanii – Lamine Yamal. Młoda gwiazda FC Barcelony dzień przed finałem turnieju skończy 17 lat. Pojawiając się na boisku w meczu z Chorwacją napastnik stał się najmłodszym zawodnikiem grającym na ME. Poprzedni rekord należał do Kacpra Kozłowskiego, który podczas Euro 2020 wystąpił w meczu z Hiszpanią w wieku 17 lat i 276 dni.

Najstarszym zawodnikiem powołanym na Euro 2024 jest z kolei Pepe. Portugalczyk w lutym obchodził 41. urodziny i prawdopodobnie będzie to jego ostatni wielki turniej.

Euro 2024 będzie pierwszym turniejem ME, na który pojedzie reprezentacja Gruzji. Podobnie jak Polacy, Gruzini w walce o wyjazd do Niemiec również musieli przejść przez baraże. Kadra selekcjonera Willy’ego Sagnola pokonała jednak w Tbilisi dużo bardziej doświadczoną reprezentację Grecji i wywalczyła historyczny awans. Co ciekawe, w ogłoszonej na turniej kadrze znalazło się wielu graczy, których kibice z Polski mogą znać z Ekstraklasy, m.in. Otar Kakabadze czy Nika Kwekweskiri.

W tym roku oficjalną piłką mistrzostw jest Fussballliebe, co dosłownie oznacza „miłość do piłki nożnej” i ma oddawać pasję, jaką kibice i sportowcy wkładają w ten sport. Została zaprojektowana z myślą o optymalnej kontroli i precyzji podczas gry oraz dużej odporności na warunki atmosferyczne. Dodatkowo każdy egzemplarz został wyprodukowany w co najmniej 20 proc. z materiałów pochodzących z recyklingu, dzięki czemu spełniają one coraz surowsze wymagania dotyczące zrównoważonego rozwoju, jakie stawiane są gospodarzom imprez piłkarskich.

Największą liczbą przedstawicieli podczas Euro 2024 będzie mogła się pochwalić Premier League. Selekcjonerzy powołali łącznie 96 zawodników z angielskich boisk. Niewiele mniej piłkarzy pojedzie do Niemiec z Serie A – 91. Podium w tym zestawieniu zamyka Bundesliga, z której powołano 75 reprezentantów.

Ekstraklasa będzie miała zaś ośmiu przedstawicieli, którzy zagrają w reprezentacjach Polski, Słowenii, Gruzji i Rumunii. Jeśli chodzi o kluby, najwięcej piłkarzy powołano z Manchesteru City i Interu Mediolan – w obu przypadkach po 13.

Największym stadionem Euro 2024 będzie nowoczesny Stadion Olimpijski w Berlinie, który może pomieścić ok. 70 tys. widzów. Odbędą się na nim nie tylko mecze fazy grupowej (m.in. Polski), ale także ćwierćfinał i wielki finał. Na co dzień jest to obiekt domowy Herthy Berlin.

Najmniejszym stadionem w tegorocznym turnieju będzie natomiast Red Bull Arena w Lipsku, który może pomieścić 42 tys. widzów. Obiekt wyróżnia się tym, że jest najnowocześniejszym stadionem tegorocznej imprezy. Swoje mecze na co dzień rozgrywa tu RB Lipsk, a w trakcie turnieju kibice obejrzą tu spotkania fazy grupowej.

Być może reprezentacja Polski nie zapisała się dotąd na liście rekordów mistrzostw Europy, ale w swojej krótkiej historii związanej z tą imprezą odnotowała kilka wartych przytoczenia osiągnięć. Nadchodzące ME będą już piątym turniejem, na który pojadą Polacy. I to piątym z rzędu, bowiem od momentu debiutu na Euro biało-czerwoni meldowali się na każdej kolejnej jego edycji.

Najlepszym wynikiem, jaki do tej pory uzyskali piłkarze znad Wisły, było dojście do ćwierćfinałów podczas Euro 2016 we Francji. Kadra Adama Nawałki poległa wówczas w rzutach karnych z Portugalią, ale zaprezentowała się najlepiej w historii. Nie tylko pod względem wyniku, ale także jakości gry. Z kolei w edycjach 2008, 2012 i 2020 nie udało im się wygrać ani jednego meczu, co oczywiście stanowi najgorszy wynik.

Najlepszym polskim strzelcem w historii Euro jest Robert Lewandowski. Obecny piłkarz FC Barcelony trafił do bramek przeciwników na trzech turniejach (2012, 2016 i 2020), notując łącznie cztery bramki.