Od wielu lat Polacy chętnie oglądają produkcje o tajemniczych zbrodniach i zawikłanych zagadkach detektywistycznych. Telewizja Polska tworzy je niemalże od początku swojego istnienia. Na platformie TVP VOD znajduje się bogata biblioteka seriali kryminalnych. Sprawdź, które z nich warto obejrzeć.
10. „Archiwista” (2020-2023), reż. Maciej Żak, Robert Wichrowski
Tytułowym bohaterem serialu jest Henryk Mikos (Henryk Talar), pracownik policyjnego archiwum w Żyrardowie. Miejscowy komendant (Mirosław Zbrojewicz) chce wysłać archiwistę na emeryturę, ale nie może tego zrobić, dopóki wszystkie teczki z dowodami nie trafią do cyfrowego archiwum. Mikosowi w porządkowaniu zaczyna pomagać aspirantka Zuzanna Wasiluk (Paulina Gałązka). Archiwista razem z młodą policjantką potajemnie rozwiązują śledztwa, które wcześniej nie zostały doprowadzone do końca. Pewna sprawa zmusi Henryka, aby zmierzył się ze swoją własną przeszłością.
9. „Sfora” (2002), reż. Wojciech Wójcik
Reżyser kultowej „Ekstradycji” powrócił do ekranowego świata policjantów i gangsterów na początku nowego stulecia. Tytułowa „Sfora” to grupa przyjaciół, którzy postanowili być stróżami prawa. Stanisław Olbrycht (Olaf Lubaszenko), Walerian Duch (Paweł Wilczak) i Jan Sulima (Marek Kalita) wstąpili do policji, a Grzegorz Nowicki (Radosław Pazura) został prokuratorem.
Pewnego wieczoru zostaje zastrzelony Sulima, a jego przyjaciele poprzysięgają zemstę na mordercach. Wiedzą, że zleceniodawcą był szef mafii Ryszard Starewicz (Krzysztof Kolberger), ale nie potrafią mu tego udowodnić. Chcą na własną rękę rozbić jego gang, a przestępcę wtrącić do więzienia.
8. „Komisja morderstw” (2016), reż. Jarosław Marszewski, Adrian Panek
Tytułową komisją jest grupa policjantów z wrocławskiego Wydziału Spraw Niewyjaśnionych. Członkowie zespołu zajmują się nierozwiązanymi śledztwami sprzed wielu lat. Szefową nowo powstałej grupy jest inspektor Alicja Grześkowiak (Małgorzata Buczkowska-Szlenkier), która pracuje z aspirantem Dominikiem Hertzem (Marcel Sabat) oraz podinspektorem Maciejem Stasińskim (Krzysztof Pieczyński).
Policjanci spotykają na swojej drodze tajemniczego doktora Adama Frejncza (Paweł Małaszyński), dyrektora kliniki. Lekarz nawiązuje romans z Alicją, ale czy jego intencje są na pewno szczere? W każdym z dziesięciu odcinków bohaterowie prowadzą różne śledztwa, które dotyczą m.in. II wojny światowej czy historii Ziem Odzyskanych.
7. „Mrok” (2006), reż. Jacek Borcuch
Bohaterami ośmioodcinkowego serialu są policjanci z zespołu komisarza Michała Grosza (Przemysław Bluszcz): Władysław Jawor (Michał Anioł), Marta Czapska (Magdalena Popławska) i Marcin Burhardt (Marcin Kwaśny). Grosz to przebiegły i cyniczny funkcjonariusz, który korzysta z niekonwencjonalnych metod. Policjanci nie ulegają próbom przekupstwa ani szantażu ze strony wpływowych osób. Najważniejsze dla nich to rozwiązać sprawę i dorwać winnych. W każdym z odcinków zespół prowadzi inne śledztwo.
W serialu „Mrok” główne role otrzymali wówczas mało znani aktorzy, ale dziś część z nich występuje w najpopularniejszych produkcjach. Przemysław Bluszcz, pojawiający się przeważnie w tle, dostał szansę zagrania głównego bohatera i wykonał to zadanie brawurowo. W drugoplanową postać komendanta, służącego radą komisarzowi Groszowi, wcielił się gwiazdor milicyjnych produkcji Bronisław Cieślak. Ta postać przypomina jego kultowego bohatera, porucznika Borewicza z „07 zgłoś się”. Serial Jacka Borcucha opowiada o czasach współczesnych, ale czerpie to, co najlepsze, ze starych kryminałów.
6. „Defekt” (2003-2005), reż. Maciej Dutkiewicz
Czy istnieją ludzie bezgranicznie uczciwi? Podobno pięć procent populacji ma tytułowy defekt genetyczny, który sprawia, że nie ulegają złu. Jedną z takich osób jest prokurator Elżbieta Ginter (Magdalena Cielecka). Razem z inspektorem Witoldem Kosmalą (Piotr Fronczewski) bada sprawę serii zabójstw prezesów banków, którzy brali udział w przestępstwach finansowych. Wcześniej prokurator Ginter oskarżyła o przywłaszczenie pieniędzy z tych oszustw Tomasza Wołczyka (Andrzej Chyra), ale ten okazał się niewinny. Mężczyzna powraca, jednak czy na pewno nie jest zamieszany w tę sprawę?
Siłę serialu tworzy duet Magdaleny Cieleckiej i Piotra Fronczewskiego. Ona gra młodą i bezkompromisową prokurator, a on wciela się w podstarzałego policjanta próbującego dotrwać do emerytury. Chce doprowadzić swoje ostatnie śledztwo do końca, a potem przejść na zasłużony odpoczynek. Przy ambitnej pani prokurator nie będzie to takie proste.
5. „Ekstradycja” (1995-1998), reż. Wojciech Wójcik
To jeden z najbardziej znanych seriali policyjnych w historii Telewizji Polskiej. W latach 90. telewidzowie śledzili losy komisarza Olgierda Halskiego (Marek Kondrat). Bohater mierzył się nie tylko z przestępcami, ale również z własnymi słabościami. Komisarz stara się odbić od życiowego i zawodowego dna, a pomaga mu w tym jego przełożony Stefan Sawka (Witold Dębicki).
Halski tropi gang przemytników narkotyków. Nie wie jednak, że swoimi działaniami rozwścieczył najpotężniejsze osoby w strukturach przestępczych. Komisarz musi chronić nie tylko siebie, ale również swoich bliskich. Jednocześnie stara się dopaść przestępców i zaprowadzić porządek w Warszawie.
Twórcy nakręcili łącznie trzy sezony „Ekstradycji”. Wszystkie odcinki zostały zrekonstruowane cyfrowo.
4. „Krew z krwi” (2012-2015), reż. Xawery Żuławski, Jan Komasa, Kasia Adamik
Główną bohaterką serialu jest Carmen Rota-Majewska (Agata Kulesza), żona gangstera Marka Majewskiego (Zbigniew Stryja) i córka bossa trójmiejskiego półświatka Andrzeja Roty (Jerzy Grałek). Pewnego dnia jej mąż zostaje zastrzelony. Od tego momentu bohaterka musi sama chronić swoje dzieci. Okazuje się, że przed śmiercią Marek razem ze wspólnikami – Wiktorem (Andrzej Andrzejewski) i Stefanem (Łukasz Simlat) – ukradli duży transport narkotyków należący do rosyjskiego mafiosa Antona (Aleksandr Domogarow). Towar zniknął, a Carmen musi oddać pieniądze, bo inaczej gangster zemści się na jej bliskich.
Polski serial jest adaptacją holenderskiej produkcji „Penoza”. Po sukcesie pierwszego sezonu „Krew z krwi” twórcy nakręcili drugą serię. Agata Kulesza ponownie zagrała Carmen, która razem z dziećmi wraca do rodzinnego Trójmiasta, aby ponownie zmierzyć się przeszłością.
3. „Oficer” (2005), reż. Maciej Dejczer
Pierwszy sezon serialowej trylogii o policjantach ze specjalnej grupy pościgowej Centralnego Biura Śledczego. Do zespołu dołącza podkomisarz Tomasz „Kruszon” Kruszyński (Borys Szyc). Wraz z nadkomisarzem Krzysztofem Rysiem (Andrzej Chyra) i nadkomisarz Aldoną Ginko (Magdalena Różczka) rozpracowują gang byłych żołnierzy Legii Cudzoziemskiej, dowodzony przez Jacka „Granda” Wielgosza (Paweł Małaszyński). „Kruszon” otrzymuje nową tożsamość, aby przeniknąć do grupy. Sprawy zaczynają się komplikować, gdy młody oficer zakochuje się w Malwinie (Karolina Gruszka), siostrze „Granda”.
„Oficer” jest policyjną produkcją pełną akcji z wielowarstwową intrygą, która nie raz zaskoczy widzów. W serialu pojawiło się wówczas wielu młodych aktorów, dla których udział w nim okazał się przełomowy. Byli to choćby Borys Szyc, Paweł Małaszyński czy Magdalena Różczka.
2. „Pitbull” (2005-2008), reż. Patryk Vega, Xawery Żuławski, Dominik Matwiejczyk, Kasia Adamik, Greg Zglinski
Pierwszy fabularny serial w karierze Patryka Vegi. Podczas realizacji obrazów dokumentalnych „Prawdziwe psy” (2001) i „Taśmy grozy” (2002) twórca zobaczył, jak naprawdę wygląda praca oraz życie warszawskich policjantów. Ich historie zainspirowały go do napisania scenariusza produkcji fabularnej. Najpierw był film, a potem pojawił się kilkuodcinkowy serial, rozwijający wątki z kinowego obrazu.
Bohaterami są policjanci z wydziału zabójstw w komendzie stołecznej. Despero (Marcin Dorociński) od kilku lat próbuje złapać bossa ormiańskiej mafii, Saida. Dzięki pomocy rosyjskiego gangstera policjant znajduje Dżemmę (Weronika Rosati), córkę Saida, i przez dziewczynę próbuje dotrzeć do jej ojca. Szefem wydziału jest Gebels (Andrzej Grabowski), któremu trudno poukładać sobie życie po rozwodzie. W zespole są jeszcze Benek (Janusz Gajos), próbujący dotrwać do emerytury, Metyl (Krzysztof Stroiński), zmagający się z alkoholizmem, i Nielat (Rafał Mohr), nowy policjant uzależniony od narkotyków. Praca w wydziale zabójstw jest dla bohaterów wyczerpująca, a problemy i frustracje wpływają na ich relacje w życiu prywatnym.
Telewizja Polska nakręciła kolejne dwa sezony opowiadające o dalszych losach bohaterów oraz przedstawiające nowych członków wydziału. Pierwsza odsłona „Pitbulla” jest uznawana przez krytyków za największe osiągnięcie w karierze Patryka Vegi.
1. „Glina” (2003-2008), reż. Władysław Pasikowski
Reżyser kultowych „Psów” specjalizuje się w produkcjach sensacyjnych. Po kilkunastu latach intensywnej pracy w kinie postanowił nakręcić swój pierwszy serial. „Glina” opowiada o policjantach z warszawskiego wydziału zabójstw.
Głównym bohaterem serialu jest nadkomisarz Andrzej Gajewski (Jerzy Radziwiłowicz) – doświadczony funkcjonariusz o trudnym charakterze. Całkowicie poświęcił się pracy, przez co rozpadło się jego małżeństwo, a kolejny związek przeżywa kryzys. W wydziale pracują jeszcze Jerzy (Robert Gonera), alkoholik z problemami uczuciowymi, i Jóźwiak (Jacek Braciak), który jako jedyny ma poukładane życie prywatne. Do śledczych dołącza nowy policjant – Artur Banaś (Maciej Stuhr). Jest niezwykle inteligentny i spostrzegawczy, ale także wrażliwy. Bohater stanie przed wyborami, które odmienią go na zawsze.
Serial „Glina” wyróżnia nie tylko ponury klimat, ale przede wszystkim skomplikowane zagadki kryminalne. Przy pisaniu scenariusza Maciej Maciejewski zainspirował się prawdziwymi historiami, takimi jak zabójstwo Bohdana Piaseckiego czy biografia seryjnego mordercy Petera Kürtena. Produkcja zyskała już status kultowej i jest uznawana za jeden z najlepszych obrazów Władysława Pasikowskiego. Nakręcono dwa sezony serialu.
