Rok 1939. Kolumna ciężarówek, samochodów i motocykli wyjeżdża ze wsi. Gerda ratuje Mateusza, który znowu trafia jako kamerdyner do pałacu. Mateusz, jadąc rowerem do Neustadt jest świadkiem masowego mordu w Piaśnicy. Akcją dowodzi Schmidt. Wśród Selbstschutzów dokonujących egzekucji są znani Mateuszowi Kaszubi. Później Mateusz zabija Schmidta, Formelę i Jungego. Tymczasem Junkrowie uciekają przed Armią Czerwoną, ale Gerda i zniedołężniały Herman pozostają w pałacu. Rosjanie mordują von Kraussów. Mateusz dostrzega ciało Gerdy. Idzie jak lunatyk, omija zdumionych Rosjan, bierze ciało Gerdy na ręce i rusza w stronę bramy. Żołnierz unosi pepeszę.