Spektakl Teatru Telewizji oparty na powieści Leona Kruczkowskiego "Kordian i cham" - część 2. Do Brodni przyjeżdża komisarz z zamiarem osądzenia, czy skarga złożona przez chłopów na Wacława Czartkowskiego była słuszna. Przedstawiciel prawa w zamian za własne profity zamierza poprzeć stronę szlachcica. Pomaga mu pozbyć się Deczyńskiego - odbiera mu patent nauczyciela i wysyła go do wojska. Gdy Czartkowski samowolnie chłoszcze ojca Deczyńskiego, komisarz obraża się i rezygnuje z dalszej pomocy szlachcicowi. W Szkole Podchorążych młodzi wojskowi dyskutują na temat rewolucji. Jeden z kompanów Felusia Czartkowskiego proponuje Deczyńskiemu przyłączenie się do spisku. Kazimierz Deczyński, przeczytawszy właśnie w gazecie wiadomość o kupnie Brodni przez Czartkowskiego, zdecydowanie odmawia, polemizując na temat właściwego ciemiężcy narodu. Spiskowcy prowadzą ostatnie debaty przed powstaniem i nie mogą dojść do porozumienia, jak będzie wyglądała wolna Polska po ich rewolucji. Jeden z nich przypomina insurekcję kościuszkowską i to, że większość narodu stanowią niewykształcone masy chłopskie. Spiskowcy ruszają na Belweder. Feluś Czartkowski namawia Deczyńskiego na przyłączenie się do walki. Kazimierz nie może wybaczyć, że ojciec Czartkowskiego wychłostał jego ojca i odpowiada, że dla niego wróg to szlachcic, a nie car. Feluś nazywa go chamem i rzuca się na niego z karabinem. Rannego znajdują pozostali kompani Felusia i zadają retoryczne pytanie: "Kto ciebie skrwawił, żołnierzu?".