Sama nazwa miasta (Ostróg) świadczy o jego obronnym charakterze. Ostróg w starosłowiańskim języku oznaczał zamek, miejsce opalisadowane, zamknięte. Pierwsza wzmianka o Ostrogu jest w Kronice Nestora z roku 1100. Pierwszym posiadaczem miasta był książę Daniel ze szczepu Ruryka, który zbudował na Sądowej Górze zamek. Od niego wywodzi się ród Rurykowiczów, jeden z najsławniejszych rodów na tych terenach, reprezentowany przez walecznych rycerzy, niewiasty wielkiej urody, a także świętych. Do rozwoju miasta przyczynił się Wasyl "Piękny", który rozbudował twierdzę, otaczając ją murami, wzniósł cerkiew oraz ratusz. Najwspanialszą postacią rodu Ostrogskich był wnuk Wasyla - hetman litewski, kniaź Konstanty Iwanowicz, który ustanowił herb miasta. Po śmierci rodu Ostrogskich miastem władali kolejno Zasławscy, Wiśniowieccy, Sanguszkowie, Lubomirscy i Jabłonowscy. Cennym zabytkiem jest Cerkiew Bogojawińska, która stanowiła i integralną część zamku. Dzieje zamku owiane są legendą, a tym samym klątwą, jaka zaciążyła na rodzie Ostrogskich. Historia związana jest z jedną z najbardziej tragicznych postaci kobiecych w dziejach Rzeczypospolitej - Elżbietą z Ostrogskich, znaną pod imieniem Halszki z Ostroga.