Kultura

160. rocznica wybuchu powstania styczniowego. Co obejrzeć w telewizji?

Z okazji 160. rocznicy Powstania Styczniowego wyemitowane zostaną programy przybliżające ten rozdział polskiej historii. Fot. TVP
podpis źródła zdjęcia

Wkrótce minie 160 lat od wybuchu powstania styczniowego. Było ono jednym z najważniejszych, a zarazem najtragiczniejszych wydarzeń w historii Polski. Ponad półtora wieku później pamięć o niepodległościowym zrywie jest wciąż żywa i zajmuje istotne miejsce w świadomości narodowej Polaków. Z okazji zbliżającej się rocznicy wyemitowanych zostanie kilka programów poświęconych powstaniu. Co zobaczymy na telewizyjnym ekranie?

22 stycznia 2023 r. przypada rocznica wybuchu powstania styczniowego, krwawego i zakrojonego na ogromną skalę zrywu przeciwko zaborcy rosyjskiemu. Choć zakończyło się porażką i pociągnęło za sobą wieloletnie represje, było swoistym fundamentem do dalszych walk o niepodległość narodu polskiego. Warto przypominać dzieje powstania styczniowego, aby pamięć o tych istotnych kartach historii Polski nie wygasła z upływem lat. Nawiązując do dramatycznych wydarzeń tamtego okresu, Telewizja Polska wyświetli kilka produkcji poświęconych tematyce powstania.

„Co dalej? Powstanie styczniowe. Dlaczego miało sens?”

Emisja: TVP Kultura, czwartek, 19 stycznia 2023, 16:55 / piątek, 20 stycznia 2023, 04:15

Podzielony na dwie rozmowy krótki program publicystyczny o przyczynach i skutkach wybuchu powstania styczniowego, w którym usłyszymy między innymi, czym groziła bierność wobec carskiej branki, jakie mogły być konsekwencje zaniechania decyzji o narodowym zrywie, a także jak decyzja o zbrojnym buncie przeciw władzy rosyjskiej wpłynęła na losy Polaków XXI wieku. 

Scenariusz: Paweł Krzemiński 
W programie udział biorą: Robert Kostro, Rafał Woś 
Czas trwania: 20 minut

„1863 Równość, Wolność, Niepodległość”

Emisja najbliższych odcinków:
Odc. 1. TVP Historia, czwartek, 19 stycznia 2023, 18:30 / piątek, 20 stycznia 2023, 11:05 
Odc. 2. TVP Historia, czwartek, 26 stycznia 2023, 18:40 / piątek, 27 stycznia 2023, 11:05 

Sześcioodcinkowy cykl informacyjny, w którym historycy przeanalizują sytuację na ziemiach polskich przed i po zakończeniu powstania, opiszą przebieg walk, a także wezmą pod lupę ówczesny stan oddziałów powstańczych – ich uzbrojenie, organizację, sylwetki przywódców. 

Scenariusz: Bartłomiej Grudnik 
Czas trwania: 25/35 minut
Pamięć o niepodległościowym zrywie z 1863 r. jest dla Polaków istotną częścią historycznego dziedzictwa narodowego. Fot. Artur Grottger/wikipedia
Pamięć o niepodległościowym zrywie z 1863 r. jest dla Polaków istotną częścią historycznego dziedzictwa narodowego. Fot. Artur Grottger/wikipedia

„Rok 1863”

Emisja: TVP1, niedziela, 22 stycznia 2023, 13:00 

Film dokumentalny przedstawiający okoliczności wybuchu powstania, opisujący jego przebieg i konsekwencje. Dowiemy się z niego m.in., kim byli inicjatorzy zrywu oraz czy miał on szansę na powodzenie, czy raczej był to ruch spontaniczny, impulsywny i nieprzemyślany. 

Obsada: Albert Pawłowski, Wojciech Twardowski, Danuta Dolecka 
Reżyseria: Przemysław Bednarczyk 
Zdjęcia: Waldemar Kolsicki, Rafał Chudziak 
Scenariusz: Przemysław Bednarczyk 
Montaż: Paweł Długołęcki 
Czas trwania: 60 minut

„1863 - Ku Wolności. Koncert inaugurujący obchody 160. rocznicy powstania styczniowego”

Na grafice zdjęciu Aleksander Wielopolski (fot. wikimedia/ domena publiczna)

Racjonalista czy zdrajca? Nierozstrzygnięty spór o Aleksandra Wielopolskiego

Kultura
Emisja: TVP1, niedziela, 22 stycznia 2023, 22:20 

Widowisko w reżyserii Bolesława Pawicy i Marcina Kołaczkowskiego to pomost łączący historię ze współczesnością. Poza oryginalnymi pieśniami z okresu powstania usłyszymy tu także muzyczne interpretacje wierszy Cypriana Kamila Norwida, Adama Asnyka i Marii Konopnickiej. Tło historyczne bohaterskiego zrywu niepodległościowego przybliży także animacja komiksowa, a nowoczesna scenografia multimedialna przeniesie nas w czasie i pozwoli ze zdwojoną mocą poczuć emocje towarzyszące powstańcom 160 lat temu. 

Reżyseria: Bolesław Pawica, Marcin Kołaczkowski 
Scenografia: Anna Mioduszewska 
Scenariusz: Bolesław Pawica, Marcin Kołaczkowski 
Czas trwania: 100 minut
Choć powstanie styczniowe skończyło się klęską, było fundamentem do dalszych niepodległościowych. Fot. Witkiewicz/wikipedia
Choć powstanie styczniowe skończyło się klęską, było fundamentem do dalszych niepodległościowych. Fot. Witkiewicz/wikipedia

„Wierna Rzeka”

Emisja: TVP Historia, niedziela, 22 stycznia, 14:25 

Historyczny melodramat z 1936 roku przedstawiający losy księcia Odrowąża, który po wydostaniu się z oblężonego obozowiska powstańców zostaje postrzelony podczas rosyjskiej obławy. Ranny dociera na dwór Niezdoły, gdzie zakochuje się w szlachciance Brynickiej. Miłość dwojga rozkwita, lecz brutalna rzeczywistość czasów powstania styczniowego szybko da się im we znaki, mącąc spokój i stając na drodze płomiennego uczucia. 

Reżyseria: Leonard Buszkowski 
Występują: Mieczysław Cybulski, Barbara Orwid, Józef Orwid, Kazimierz Junosza-Stępowski.

„Historia w ożywionych obrazach – Artur Grottger. Kucie kos”

Emisja: TVP Historia, niedziela, 22 stycznia, 16:10 

Film Marka Brodzkiego przybliży okoliczności powstania słynnego rysunku Artura Grottgera, będącego częścią cyklu dedykowanego powstaniu styczniowemu. Warstwa fabularna przeplata się tu z komentarzami historyków. Analizowana w programie praca przedstawia kucie kos bojowych dla powstańczych oddziałów tzw. kosynierów. 

Reżyseria: Marek Brodzki 
Obsada: Andrzej Kłak, Justyna Kowalska, Jan Marczewski, Adrian Brząkała

„Złota obrączka”

Emisja: TVP Historia, niedziela, 22 stycznia, 20:55 

Ten historyczny program przybliży nam sylwetkę Zygmunta Sierakowskiego – polskiego generała, działacza niepodległościowego, dowódcy powstania styczniowego na Żmudzi, który walkę o wolność przypłacił życiem. Na uwagę zasługuje niecodzienna formuła programu – historia zasłużonego powstańca wyłaniać się będzie ze zgoła innej opowieści – o jego ślubnej obrączce. 

Reżyseria: Tomasz Płuciennik, Wojciech Kalwat, Elżbieta Rottermund
Tomasz Antoniak
Więcej na ten temat