Kultura

Nosorożce północne na skraju wyginięcia. Wciąż żyją dwie samice

29.03.2023, 11:02

Zbliżenie na nosorożce białe (Ceratotherium simum), największe z żyjących obecnie nosorożców. Fot. Papa Bravo/Shutterstock

podpis źródła zdjęcia

W 2018 roku świat obiegła informacja o uśpieniu ostatniego samca nosorożca białego północnego. Wraz z odejściem Sudana – bo tak nazywał się męski przedstawiciel tego podgatunku – na Ziemi pozostały już tylko dwie żyjące samice: Najin i jej córka Fatu. Czy nosorożce mają szansę przetrwać?

Nosorożec północny to krytycznie zagrożony wyginięciem podgatunek nosorożca białego. Pięć lat temu świat obiegła informacja, że na Ziemi pozostały już tylko dwie samice – Najin i Fatu. Do 19 marca 2018 roku towarzyszył im jeszcze Sudan, ostatni samiec nosorożca białego północnego, który został uśpiony, przeżywszy aż 45 lat.

Podróż z Sudanu do Kenii

Sudan był majestatycznym zwierzęciem, zamieszkiwał rezerwat przyrody Ol Pejeta w Kenii. Imię ostatniego męskiego przedstawiciela nosorożca północnego wzięło się od nazwy afrykańskiego państwa, w którym zwierzę urodziło się w 1973 roku. Na początku życia Sudan przebywał najprawdopodobniej na terenie Parku Narodowego Shambe. Dwa lata później umieszczono go w ogrodzie zoologicznym w czechosłowackim mieście Dvůr Králové nad Labem, w którym rezydował przez ponad 30 lat. Gdy Zoo Dvůr Králové popadło w kłopoty finansowe, nosorożec trafił do ośrodka dla dzikich zwierząt, rezerwatu Ol Pejeta w Kenii, gdzie w marcu 2018 roku dokonał żywota.

Nosorożec północny (Ceratotherium simum cottoni) to podgatunek nosorożca białego. Fot. blu fish design/Shutterstock

Choć przedstawiciele tego gatunku żyją średnio 40 lat, Sudan dzielnie podtrzymywał populację jeszcze przez pół dekady. W kenijskim rezerwacie towarzyszyła mu jego córka Najin, wnuczka Fatu i samiec Suni. W 2014 roku jego jedyny kolega z gatunku zmarł i tym samym uczynił Sudana ostatnim żyjącym na Ziemi męskim przedstawicielem nosorożca północnego. Od tego momentu zwierzę było bacznie obserwowane przez uzbrojonych strażników, którzy towarzyszyli mu przez 24 godziny na dobę. W ten sposób chroniono go przed ewentualnym atakiem kłusowników.

Sudan u schyłku życia

Choć strażnicy robili wszystko, by uchronić Sudana przed kłusownikami, nie mogli zatrzymać nieuchronnego procesu starzenia się nosorożca. Zwyrodnienie stawów i mięśni, na które zwierzę cierpiało od wielu lat, a także rozległe rany na jego ciele, spowodowały, że samiec już na początku 2018 roku nie mógł się poruszać. Z dniem 19 marca 2018 roku lekarze weterynarii podjęli decyzję o skróceniu cierpienia i uśpieniu nosorożca, obniżając tym samym populację podgatunku białego północnego do dwóch żyjących osobników.

Nosorożce białe (Ceratotherium simum) na terytorium Republiki Południowej Afryki. Fot. Roger de la Harpe/Shutterstock

Czy nosorożce mają szansę przetrwać?

Wiek Sudana był przeszkodą dla prokreacji. Choć Najin i Fatu nadal żyją, z podobnego powodu naturalne poczęcie, a tym samym kontynuacja podgatunku, nie jest już możliwa. Naukowcy spróbowali jednak pobrać od samic oocyty (komórki dające początek komórkom jajowym), które w przypadku Najin niestety nie zakwalifikowały się do zapłodnienia. Większy potencjał miały komórki jajowe Fatu, które po kilku dniach inkubacji przerodziły się w żywotne zarodki, i zostały zamrożone w ciekłym azocie. Cała nadzieja spoczywa na naukowcach, którzy robią wszystko, by metodą sztucznego zapłodnienia odtworzyć stado osobników z tego podgatunku.

Warto wiedzieć, że zagrożone są wszystkie gatunki nosorożców, nie tylko przedstawiciele podgatunku białego północnego. Zwierzęta te najczęściej padają ofiarą kłusowników, którzy zabijają je dla rogów, czyli bardzo pożądanego towaru na nielegalnych rynkach azjatyckich. Niektórzy ludzie wierzą, że w sproszkowanej postaci, stanowią wspaniałe remedium na raka i inne zdrowotne dolegliwości. Badania naukowe nie potwierdziły jednak, by rogi nosorożca miały właściwości lecznicze.

Paulina Gerasik