Bożydar, Borosława i wiele innych. Jak imiona zmieniały się na przestrzeni lat?

Imiona w czasach przedchrześcijańskich miały ogromne znaczenie dla Słowian, gdyż były wróżbą na przyszłe życie. Zaczęło się to jednak zmieniać, gdy nasza kultura znalazła się pod wpływem chrześcijaństwa. 

Do przełomu XV i XVI w. imiona staropolskie współistniały z chrześcijańskimi. Dzieci wówczas często nosiły dwa imiona – słowiańskie i nadane podczas chrztu. Można znaleźć przykłady tego zjawiska wśród piastowskiej dynastii. Z historii pamiętamy, że był Mieszko II Lambert czy też Władysław I Herman.

Z czasem imiona staropolskie zaczęły być wypierane przez te, jakie nosili chrześcijańscy święci. W powszechnym użyciu zachowały się głównie staropolskie miana osobiste uznanych polskich świętych, np. Kazimierz, Stanisław, Wojciech. Odrodzenie słowiańskich nazw nastąpiło w XIX w., gdy pod zaborami walczono o polską tożsamość. 

Wśród staropolskiego nazewnictwa wyróżnić należy imiona dwuczłonowe, w których zawarte jest życzenie dotyczące przyszłego życia lub charakteru człowieka. Dlatego też Bronisław to «ten, który przynosi więcej sławy», Dobrosław to «sławiący dobro», a Siemowit to «pan rodziny». 

Najczęstszymi członami w imionach słowiańskich były: bog (Bóg lub los, dola), bor (walka), dobro, ciech (radość, uciecha), dom, drogo, gniew, goj (obfitość, lek, pokój), gost (gość), jar (siła, krzepkość) lub (miły, przyjemny), mił, mir (pokój), mysł (myśleć), rad (zadowolony lub udzielający rady), rat (wojna), siem (ród, własność), sław, sobie, wit (pan, władca), włod (władać), woj (wojować), żyr (pokarm, życie).

Osobiste miana kobiece tworzono zazwyczaj poprzez dodanie końcówki -a do nazwy męskiej, choć warto pamiętać, że powstawały one także w oparciu o człony typowo żeńskie: wola, cześć, wieść, włość, żyźń (urodzajność). Przykładami są tutaj Boguwola, Dobrowieść lub Świętożyźń. Zachowały się również takie, które nie mają swoich męskich odpowiedników. 

Ważnym źródłem danych o życiu dawnych Słowian jest grupa imion imiesłowowych, które mogły być życzeniem (np. Kochan oznacza «niech będzie kochany»), wyrazem uczuć do dziecka (np. Żdan to «oczekiwany») lub ochroną przed złymi mocami. Wśród staropolskich mian wyróżnić można także imiona skrócone pochodzące od nazw dwuczłonowych. Z czasem skrócona forma stawała się osobnym wyrazem. Najstarszą grupę tworzą imiona jednoczłonowe pochodzące od rzeczowników pospolitych. Jest to np. Gęba, Jezior, Mleko czy Byczek. 

• Bożydar – darowany od Boga
• Bronisław – ten, który strzeże sławy
• Jarosław – pełen wielkiej sławy
• Kazimierz – niszczący pokój
• Mirosław – sławiący pokój
• Radosław – sławiący radość
• Sławomir – sławiący pokój
• Stanisław – ten, który stanie się sławny
• Wojciech – cieszący się z walki
• Zbigniew – ten, który pozbył się gniewu

• Bogumiła – miła Bogu
• Bogusława – sławiąca Boga
• Bożena – darowana od Boga
• Bronisława – broniąca sławy
• Czesława – oczekująca sławy
• Dobrosława – ciesząca się dobrą sławą
• Ludmiła – miła dla ludzi
• Milena – ta miła
• Stanisława – ta, którą czeka sława
• Wiesława – ta, która pragnie sławy

MK

Źródła: zgraja.com.pl / slawoslaw.pl / imionaslowianskie.pl