Jezioro Biskupińskie przez tysiące lat skrywało tajemnicę osady, która niegdyś zatonęła w jego głębinach. Dopiero 31 sierpnia 1933 r., dokładnie 85 lat temu, przypadek zadecydował o tym, że z jego wód wynurzyły się fragmenty prehistorycznej budowli. Zagadkowy obiekt natychmiast przyciągnął grupę archeologów, pragnących dociec jego pochodzenia. Dziś do Biskupina przybywają tłumy turystów i na własne oczy przekonują się, jak wiele skarbów przeszłości zachowało się tam do teraz.
Jak doszło do odkrycia osady w Biskupinie?
Był rok 1933, gdy natura postanowiła zwrócić ludziom ich dzieło. Poziom wody w Jeziorze Biskupińskim obniżył się bowiem na tyle, że znad jego lustra zaczęły wystawać pale – fragmenty umocnień tajemniczej konstrukcji. Te natychmiast zwróciły uwagę nauczyciela z lokalnej szkoły, Walentego Szwajcera, który poinformował o swoim niezwykłym odkryciu prof. Józefa Kostrzewskiego z Poznania. Dzięki niemu wkrótce rozpoczęto badania wykopaliskowe, które przyniosły niemal natychmiastowe efekty.
Prace nad wydobyciem osady trwały nieprzerwanie aż do wybuchu II wojny światowej 1 września 1939 r. i wtargnięcia do kraju Niemców, którzy pozazdrościli Polakom tak spektakularnego odkrycia. Zaczęli prowadzić własne badania w Biskupinie, chcąc wykazać, że zatopiony niegdyś gród ma germańskie korzenie. Nie zdołali jednak potwierdzić tej tezy. Rozczarowani wynikiem, bez żalu zasypali osadę ziemią i torfem.
W nowej, już powojennej rzeczywistości polscy archeolodzy powrócili na tereny Biskupina. Choć zastali osadę zdewastowaną przez Niemców i naznaczoną piętnem wojny, wytrwali w postanowieniu, by ocalić ją od zapomnienia. W roku 1950 otworzyli nad Jeziorem Biskupińskim muzeum archeologiczne, które do dziś opowiada nam polską historię.
Biskupin – wielki pomnik historii
Rezerwat zajmuje obszar ok. 38 hektarów. Można w nim podziwiać rekonstrukcje osad dawnych mieszkańców wioski, w tym Chatę Pałucką, która widnieje w rejestrze zabytków. Liczne ślady dawnego życia – od epoki kamienia po wczesne średniowiecze – sprawiają, że wizyta w Biskupinie to niezapomniana podróż w czasie. Unikalny charakter muzeum podkreśla fakt, że zostało ono uznane za Pomnik Historii.
Ile lat ma osada w Biskupinie?
Archeolodzy przez lata starali się przypisać osadę w Biskupinie do konkretnych ram czasowych. Byli bardzo blisko – na jej terenach odkryli bowiem ślady obecności ludu związanego z kulturą łużycką. Oznaczałoby to, że lata aktywności w osadzie przypadają na okres od epoki brązu do wczesnej epoki żelaza (czyli od V w. p.n.e. do IV w. p.n.e.).
Inne badania wykazały, że do budowy grodu wykorzystano drzewa dębowe, które zostały ścięte w 748 r. p.n.e. Na tej podstawie oszacowano wiek wioski na ok. 2770 lat i uznano ją najstarszą tego typu aglomerację w Polsce.
Biskupin na filmowym ekranie
Wyjątkowy charakter Biskupina dostrzegł m.in. znany reżyser Jerzy Hoffmann, który wybrał to miejsce na plan zdjęciowy swoich filmów. Nakręcił tu „Ogniem i mieczem” oraz „Starą baśń. Kiedy słońce było bogiem”, doskonale oddając w nich łagodne, nizinne krajobrazy żnińskiej wsi.
Jedna z największych atrakcji turystycznych w Polsce
Dziś rezerwat w Biskupinie jest jednym z najchętniej odwiedzanych miejsc przez turystów, ciekawych tego, jak wyglądało życie naszych przodków. Dzięki starannym rekonstrukcjom budynków, pomostów, bram czy rozmieszczeń ulic na miejscu możemy poczuć ducha historii i oddech odległych czasów. O zamierzchłej przeszłości przypominają również przedmioty codziennego użytku, jakie możemy znaleźć w chatach, a także wystroje pomieszczeń, które wiernie oddają charakter wnętrz zamieszkiwanych przez dawne ludy.
Wartym odnotowania jest fakt, że w każdy trzeci tydzień września w Biskupinie ma miejsce festyn biskupiński, podczas którego odbywają się liczne pokazy, prezentacje historyczne, warsztaty, rekonstrukcje bitew i koncerty. Te atrakcje dodatkowo pozwalają zgłębić historię tajemniczej osady.
„Zakochaj się w Polsce – Biskupin” w TVP VOD
Zachęcamy również do obejrzenia programu „Zakochaj się w Polsce – Biskupin”, w którym Tomasz Bednarek przybliża nam historię tego miejsca, dzieląc się ciekawostkami i cennymi obserwacjami. Ten odcinek, jak i wiele innych, można znaleźć na platformie TVP VOD.
