Jedna z najnowszych panoram przesłanych przez sondę NASA ukazuje zapierający dech w piersiach widok marsjańskiego świtu. Z porannych chmur wyłania się Arsia Mons – kolosalny wulkan, którego rozmiary deklasują wszystkie ziemskie szczyty. Po raz pierwszy ten monumentalny strażnik Czerwonej Planety został uchwycony na tle horyzontu. Niezwykłe ujęcie zarazem zachwyca i budzi respekt, przypominając nam, jak wiele tajemnic wciąż skrywa Mars.
- Arsia Mons, Pavonis Mons i Ascraeus Mons tworzą imponujący łańcuch wulkanów tarczowych, ciągnący się przez region Tharsis na Marsie.
- Misja 2001 Mars Odyssey, wystrzelona 7 kwietnia 2001 roku, miała na celu m.in. zbadanie morfologii marsjańskiej powierzchni, przeanalizowanie aktywności wulkanicznej czy poszukiwanie potencjalnych zasobów – takich jak woda w postaci lodu.
- Obserwacje atmosfery Marsa to praktyczny element planowania kolejnych kroków w kosmicznej eksploracji. Lepsze zrozumienie klimatu, sezonowych zmian oraz nieprzewidywalnych zjawisk, takich jak burze pyłowe, ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo przyszłych misji załogowych i lądowań na powierzchni Czerwonej Planety.
Takiego widoku jeszcze nie było
Tuż przed świtem 2 maja 2025 roku sonda NASA – Mars Odyssey – uchwyciła coś niezwykłego: szczyt Arsia Mons przebijający się ponad marsjańską pokrywę chmur. Nigdy wcześniej nie udało się sfotografować wulkanu Marsa z tej perspektywy, czyli z boku, na tle horyzontu. Podobny widok mają astronauci patrzący z kosmosu na Ziemię. Tym razem to my zerkamy „zza krawędzi” Czerwonej Planety.
Wulkan, który przyćmiewa Mount Everest
Arsia Mons wznosi się na ponad 20 kilometrów, co czyni go ponad dwukrotnie wyższym od najwyższych ziemskich szczytów, w tym słynnego Mount Everestu. Jednym z nielicznych obiektów mogących się z nim równać jest Olympus Mons – jeszcze potężniejszy wulkan na Marsie, uznawany za najwyższą górę w całym Układzie Słonecznym.
Ten imponujący kolos znajduje się w regionie Tharsis Montes obok dwóch innych wulkanów: Pavonis Mons i Ascraeus Mons. To obszar, który często bywa spowity obłokami lodowymi – zwłaszcza o poranku oraz w okresie aphelium, gdy Mars znajduje się najdalej od Słońca. Wtedy nad równikiem planety formuje się tzw. Aphelion Cloud Belt – pas chmur zbudowanych z kryształków lodu unoszących się w wyższych partiach atmosfery. To właśnie fragment tego zjawiska został uchwycony na opublikowanej przez NASA panoramie.
FAQ – marsjańska misja i wulkan Arsia Mons
Czym jest misja 2001 Mars Odyssey?
To amerykańska misja orbitalna NASA, wystrzelona 7 kwietnia 2001 roku w kierunku Marsa. Jej celem jest m.in. badanie geologii planety, wykrywanie lodu wodnego pod powierzchnią oraz obserwacja marsjańskiej atmosfery.
Jakie instrumenty znajdują się na pokładzie sondy?
Głównym narzędziem obserwacyjnym jest kamera THEMIS (Thermal Emission Imaging System) rejestrująca obraz zarówno w świetle widzialnym, jak i w podczerwieni. Umożliwia ona badanie temperatur, struktury powierzchni oraz lokalizacji lodu podpowierzchniowego.
Czy Mars Odyssey wciąż działa?
Tak – mimo że została wystrzelona w 2001 roku, Mars Odyssey nadal funkcjonuje i przesyła dane. Od 2023 roku wykonuje także obserwacje atmosfery z nietypowej perspektywy – horyzontalnej, co umożliwiło m.in. uchwycenie panoramy z Arsia Mons w roli głównej.
Czym jest Arsia Mons?
Arsia Mons to olbrzymi wulkan tarczowy na Marsie, jeden z największych znanych wulkanów w Układzie Słonecznym. Wznosi się na ponad 20 kilometrów – to ponad dwukrotna wysokość Mount Everestu.
Gdzie znajduje się Arsia Mons?
Leży w regionie Tharsis Montes w towarzystwie dwóch innych wulkanów: Pavonis Mons i Ascraeus Mons. Te trzy formacje tworzą spektakularny łańcuch wulkanów tarczowych w pobliżu marsjańskiego równika.
Źródło:
jpl.nasa.gov
