Helena usiłuje dowiedzieć się od Witolda, dlaczego zmienił zdanie w sprawie ślubu Matyldy z Bodenem. Witold milczy, a sprawa staje się coraz bardziej tajemnicza. Rubin jeszcze bardziej upokarza zadłużonego u niego Witolda, bawiąc się z nim w "kotka i myszkę". Tymczasem umęczony Tadeusz Biliński dociera w swojej wędrówce do niewielkiego rosyjskiego miasteczka. Chowając się przed żandarmami, trafia do podrzędnej spelunki, gdzie gra się na pieniądze. Szczęście mu nie sprzyja, za to poznaje Dobroliubowa, który ma wobec niego plan. Ada z coraz większym lękiem idzie do pracy w pałacu. Nic dziwnego. Rubin natarczywie przekracza intymne granice. Matka Ady namawia Wichra, aby w końcu oświadczył się córce. Matylda z kolei uczy pisać Wichra i Kazika, a obaj odwdzięczają się sumiennie przykładając się do nauki. Rubin próbuje grać w domu przykładnego męża i ojca, ale w Izabelli i Michale budzi to tylko niechęć. Jedynie obsypywana prezentami chora Urszulka zdaje się kochać ojca. Matylda próbuje rozmówić się z Witoldem i poznać motywy jego działania. Przyciśnięty do muru Witold przyznaje się w końcu Helenie, że sprzedał Rubinowi kawałek lasu, aby zdobyć pieniądze na zaręczyny Aleksandry. Helena jest wstrząśnięta, ponieważ akurat tam znajduje się mogiła Radosława - jej pierwszego męża, starszego brata Witolda, ojca Aleksandry i Adama, który zginął w powstaniu styczniowym. Helena jedzie na miejsce razem z córką i synem. Natomiast Matylda żali się Bodenowi, że jej ślub z synem Rubina jest przesądzony, a Różańscy chcą ją sprzedać, żeby ocalić swój majątek. Doktor przyjeżdża do Rubina i próbuje wpłynąć na jego decyzję, oferując mu pieniądze, ale ten trwa przy swoim zdaniu i każe się Bodenowi trzymać z daleka od Matyldy. Wicher oświadcza się Adzie i zostaje przyjęty. W oczach Ady łzy, być może szczęścia, a być może strachu, że Wicher kiedyś dowie się, do czego zmusza ją Rubin. Z kolei Dobroliubow prowadzi odświeżonego i ostrzyżonego Bilińskiego do prawdziwej jaskini hazardu, zakazanego w Rosji, gdzie rządzi typ spod ciemnej gwiazdy, niejaki Żurow. Ten chce się zabawić kosztem Bilińskiego i prowadzi go do piwnicy, gdzie gra się za najwyższe stawki, na śmierć i życie w tzw. rosyjską ruletkę.