„Kamerdyner” to zarówno opowieść o jednostkowych losach Polaków, Niemców i Kaszubów, jak i „wielka narracja” o przemianach świata od 1900 roku, aż do zdobycia Pomorza przez sowieckich żołnierzy. W filmie wędrujemy przez m.in. odzyskanie przez Polskę niepodległości, pierwszą i drugą wojnę światową oraz próbę eksterminacji Kaszubów przez okupantów niemieckich w ramach tzw. zbrodni w Piaśnicy, w ramach której zginęło między 12 a 14 tys. Kaszubów, wielu przedstawicieli inteligencji oraz kilka tysięcy chorych psychicznie zwożonych ze szpitali Rzeszy i okupowanej Polski.

Jednym z głównych bohaterów filmu jest grany przez Sebastiana Fabijańskiego Mateusz Krol, który po śmierci matki zostaje przygarnięty przez pruską arystokratkę Gerdę von Krauss (Anna Radwan). Kaszubski chłopiec dorasta w pałacu u boku Marity, swojej rówieśniczki, córki von Kraussów (Marianna Zydek). Między młodymi rodzi się uczucie, gdy w tle miejsce mają znaczące wydarzenia historyczne – także m.in. konferencja w Wersalu, na której ojciec chrzestny Krola kaszubski patriota Bazyli Miotke (Janusz Gajos) walczy o miejsce Kaszub na mapie Polski, a potem buduje symbol jej gospodarczego sukcesu – Gdynię.

Dla reżysera filmu Filipa Bajona „Kamerdyner” jest kolejnym filmem o splecionych relacjach polsko-niemieckich losach – po m.in. „Wizji lokalnej 1901” i „Magnacie”. Temat Kaszubów interesował go od wielu lat, a reżyser unika określania go jako sumy dotychczasowych badań czy poszukiwań.

– Boję się określenia suma, bo chcę zrobić jeszcze kilka filmów. (...) „Kamerdyner” jest z tych moich polsko–niemieckich filmów najbardziej epicki i pozwolił mi na użycie obrazu jako narzędzia do opowiedzenia pewnej historii. (...) W filmie poruszamy się na pograniczu melodramatu i kina historycznego; elementy melodramatyczne są w nim kluczowe, poza tym jest to dzieło dramatyczne, o zdecydowanym konflikcie historycznym. „Kamerdyner” przechodzi z jednej estetyki w drugą, tylko epicki film daje tę możliwość – podkreślił reżyser na konferencji prasowej.

– Wśród Kaszubów zawsze były dwie opcje, polska i niemiecka. Kaszubi to nie są ludzie złotouści, za nimi nie stoją wielkie hasła. Charakteryzuje ich działanie, co jest bardzo filmowe. Przedstawiony w „Kamerdynerze” melting pot (tygiel narodów – PAP) i naturalne konflikty między nacjami zawsze dobrze w kinie wychodzą. Pokazujemy pewną idyllę współżycia, która funkcjonowała na Kaszubach na początku XX wieku, a potem obserwujemy mechanizm, który tę idyllę powoli niszczy – dodał Bajon.

Zdaniem reżysera zaplanowana na wrzesień premiera „Kamerdynera” może się wpisywać w obchody stulecia odzyskania niepodległości zwłaszcza fragmentem, w którym Bazyli Miotke jedzie do Wersalu, tak jak pojechał jego pierwowzór – zasłużony kaszubski działacz Antoni Abraham, nazywany „królem Kaszubów”.