„Oceny skutków regulacji byłyby bardziej skuteczne, gdyby wszystkie priorytetowe inicjatywy legislacyjne podlegały bardziej szczegółowym ocenom skutków planowanych regulacji. Nasza kontrola wykazała, że tylko 26% priorytetowych inicjatyw legislacyjnych zostało poddanych bardziej szczegółowej ocenie ex ante, która jest obowiązkowa. Pozostawia to bez oceny część regulacji prawnych, które mogą mieć znaczący wpływ na społeczeństwo” – oznajmił Mindaugas Macijauskas, audytor generalny.

Wpływ priorytetowych inicjatyw legislacyjnych powinien być oceniany pod kątem ich wpływu na określone obszary, finanse publiczne, obciążenia administracyjne i gospodarkę, zauważa Krajowa Izba Obrachunkowa. Żadna z priorytetowych inicjatyw legislacyjnych nie została jednak oceniona pod wszystkimi wymaganymi względami. Nowe inicjatywy legislacyjne często pozostawiały obciążenia administracyjne bez oceny, a w żadnym przypadku nie przeprowadzono analizy kosztów i korzyści.

Ważne jest, aby proces legislacyjny był otwarty i przejrzysty oraz angażował wszystkie zainteresowane strony. Kontrola wykazała, że w przypadku 22% priorytetowych inicjatyw ustawodawczych nie przeprowadzono konsultacji społecznych, pozbawiając tym samym zainteresowane strony możliwości udziału w tym procesie. W ten sposób nie wykorzystuje się możliwości pełnej oceny możliwych rozwiązań problemów związanych z polityką publiczną w celu znalezienia najlepszych możliwych rozwiązań zaspokajających potrzeby publiczne.

Procesy legislacyjne nie obejmują procedur monitorowania jakości ocen skutków ex ante. Chociaż monitorowanie jakości jest wymagane w przypadku wszystkich priorytetowych inicjatyw ustawodawczych, 41% tych inicjatyw nie podlegało monitorowaniu jakości. Nie gwarantuje to, że przy podejmowaniu decyzji wykorzystywane są uzasadnione informacje.

Aby zapewnić synergię między ocenami skutków zamierzonego (ex ante) i istniejącego (ex post) prawodawstwa w całym cyklu legislacyjnym, ważne jest, aby rozsądnie ocenić potrzebę oceny ex post priorytetowych inicjatyw legislacyjnych. Pomogłoby to ocenić, czy cele, do których dąży prawodawstwo, zostały osiągnięte i jakie były ich konsekwencje.

Wdrożenie zaleceń Biura Rządu doprowadzi do planowania i wdrażania bardziej świadomych i kompleksowych ocen skutków regulacyjnych zamierzonych skutków regulacyjnych wszystkich priorytetowych inicjatyw legislacyjnych, co sprawi, że wynikające z nich przepisy będą lepiej reagować na zidentyfikowane wyzwania polityki publicznej. Monitorowanie jakości ocen skutków regulacji zapewni, że oceny skutków będą przeprowadzane we wszystkich niezbędnych aspektach. W ministerstwach rozwijana będzie wiedza specjalistyczna niezbędna do przeprowadzania ocen skutków regulacji, co przyczyni się do opracowania lepszej jakości prawodawstwa.