Historię życia i domniemanej zdrady Stanisława Gustawa Jastera ps. „Hel” (ur. 1 stycznia 1921 we Lwowie, zm. w lipcu 1943 w Warszawie) – żołnierza AK, emisariusza rotmistrza Pileckiego, więźnia i uciekiniera z obozu Auschwitz-Birkenau, tropił przez kilka lat Marek Tomasz Pawłowski, jeden z najwybitniejszych polskich dokumentalistów, reżyser „Cyrku ze złamanym sercem”, „Uciekiniera” czy „Zakazanej miłości”, nagradzany na wielu festiwalach, w tym w Nowym Jorku, Sichuan, Krakowie czy nagrodą Złotego Hugona w Chicago.

Pawłowski znany jest zarówno z benedyktyńskiej pracy nad historycznym materiałem, której wyniki nie ustępują trafnością i rzetelnością pracom najlepszych historyków, jak i z nowoczesnego, atrakcyjnego sposobu przedstawiania historii w dokumencie, za pomocą fabularyzacji, nowatorskich technik obróbki i prezentacji zdjęć i materiałów archiwalnych. Dlatego jego filmy, zawierając w sobie wysokiej klasy odkrycia historyczne, są równocześnie pasjonującymi opowieściami filmowymi, wzruszającymi i mrożącymi krew, a przede wszystkim bliskimi i zrozumiałymi dla współczesnego widza.

Tak jest też z „Jasterem”, którego dramatyczna historia od lat zasługiwała na dużo więcej, niż prowadzona pokątnie na łamach prasy od końca lat 50 ubiegłego wieku i wciąż nierozstrzygnięta dyskusja. Dokument Walczak i Pawłowskiego nie tylko dodaje do niej kolejne ustalenia, hipotezy, argumenty i dowody, a wszystkie dotychczas znane jeszcze raz precyzyjnie weryfikuje. Pasjonaci historii i wszyscy, którzy wierzą, że prawda nawet po latach daje się ustalić, nie będą zawiedzeni. Dokument „Jaster” odkryje przed nimi, co i dlaczego zdarzyło się naprawdę w lipcu 1943 roku w Warszawie.

TVP Historia, 13.09.2014, godz. 21:40
Film dokumentalny „Jaster” (52')
Scenariusz i reżyseria: Małgorzata Walczak i Marek Tomasz Pawłowski
Zdjęcia: Maciej Walkiewcz, Jacek Januszyk
Montaż: Jan Mikołaj Mironowicz
Produkcja: Zoyda Art Production / TVP Historia / Mazowiecki Fundusz Filmowy

Centrum Informacji TVP