Kinowa wersja przygód tytułowej postaci, małego Mikołajka. To on jest narratorem filmu i głównym bohaterem wielu prześmiesznych przygód. Widz poznaje go w różnych sytuacjach: w szkole, w domu, w czasie wolnym od zajęć.

Filmowa produkcja o legionowym pokoleniu lat 1914 - 1916, które wywalczyło Polsce niepodległość. Epickie widowisko historyczne, rozgrywające się podczas I wojny światowej, zrealizowane przy użyciu najnowocześniejszych technik filmowych.

Klasyczny schemat przyjaciół z dzieciństwa, którzy w dorosłym życiu poszli innymi drogami: jeden jest wzorem cnót, drugi przestępcą. Pewnego dnia los znowu styka ich ze sobą, zmuszając, by walczyli przeciw sobie. Nowy Meksyk, koniec XIX w.