Zakon Szpitala NMP Domu Niemieckiego w Jerozolimie to jeden z trzech najważniejszych zakonów rycerskich epoki średniowiecza. Na przestrzeni dziejów stał się także istotną częścią tradycji narodowych Polski, Litwy i Niemiec, a jego dzieje obrosły w szereg mitów, stereotypów interpretacji i reinterpretacji. Zjawisko to miało swoje apogeum w XIX i XX w., kiedy to zgromadzenie odgrywało marginalną już rolę w historii Europy. Rozwijano za to jego narodzoną w średniowieczu czarną i białą legendę. W centrum tych narracji znajdował się Malbork, stolica państwa zakonnego, symbol Zakonu i jego potęgi.

Wystawa jest ostatnią częścią cyklu opowiadającego historię zamku z szerokiej, europejskiej perspektywy i przedstawia wielowątkowo opisane wyżej zjawisko instrumentalnego wykorzystywania historii zakonu krzyżackiego w perspektywie historycznej, antropologicznej, socjologicznej i politycznej. Na ekspozycji znajdzie się ponad 300 artefaktów wypożyczonych z licznych instytucji oraz zbiorów prywatnych z Francji, Niemiec, Austrii, Belgii, Litwy i Polski prezentowanych jest w czterech pomieszczeniach. To pierwsza w historii próba wystawienniczego zmierzenia się z tym zagadnieniem oraz opowiedzenia historii zamku w Malborku z tej właśnie perspektywy.

Nasza opowieść ma także wymiar uniwersalny, pokazujący mechanizmy i skutki wykorzystywania historii do doraźnych celów. Tym samym to wystawa historyczna, ale także bardzo aktualna.

Aby umożliwić dokładne zapoznanie się z ekspozycją Muzeum Zamkowe w Malborku po raz pierwszy w historii umożliwia jej odrębne zwiedzanie w towarzystwie przewodnika, zaprasza także na szereg oprowadzeń kuratorskich i wykładów oraz specjalny program edukacyjny.

Partnerami wystawy są: Centrum Badań Historycznych w Berlinie i Muzeum Historyczne w Trokach.