Czerwona szminka sprzed czterech tysięcy lat została odnaleziona w Dżiroft, mieście położonym w południowo-wschodnim Iranie. To miasto budowało między innymi starożytną cywilizację państwa Marḫaši, której pozostałości odnaleziono w 2001 roku. Wzmianki o potężnej cywilizacji wschodnio-irańskiej pochodzą z tekstów zapisywanych pismem klinowym wyróżniających cywilizację Mezopotamii. Szminkę odnaleziono po podtopieniu cmentarzy sprzed trzech tysięcy lat przed naszą erą w pobliżu rzeki Halil. Wystąpienie rzeki z brzegów spowodowało, że kosmetyk wypłynął na powierzchnię wraz z innymi przedmiotami.

Flakon na szminkę wykonano z rzeźbionego chlorytu. To minerał będący mieszaniną glinokrzemianów, magnezu i żelaza. Ma perłowy połysk i barwę ciemnozieloną. Badacze, aby dowiedzieć się więcej o szmince przeanalizowali czerwoną substancję z środka metodą datowania radiowęglowego. Okazało się, że szminka mogła zostać wykonana pomiędzy rokiem 1936 a 1687 przed naszą erą. Naukowcy opisują substancję wyekstrahowaną z flakonu jako bardzo ciemną i sypką. Sam pojemnik wykonany z drobnoziarnistej skały o barwie zieleni przypomina trzcinę bagienną. Projekt pojemnika świadczy jednak o tym, że nie był to przedmiot codziennego użytku, ale raczej był przedmiotem specjalnego przeznaczenia.

Naukowcy odkryli, że mieszanina barwnika została głównie wykonana z pokruszonego hematytu. Hematyt to tlenek żelaza, który po sproszkowaniu przybiera krwistą barwę. Do dziś jest wykorzystywany w różnych gałęziach przemysłu. Dodatkowo w celu pociemnienia koloru dodano manganit i braunit oraz cząsteczki kwarcu, który jest minerałem o szklistym połysku. Szminka zawiera również ślady włókien roślinnych, które mogły zostać dodane do mieszaniny, aby uzyskać zapach. Co ciekawe, skład szminki wykazuje na uderzające podobieństwo do kosmetyków współczesnych.

Archeolodzy nie są pewni, kto był właścicielem szminki. Ale wiedzą, że kosmetyki były w ówczesnych czasach powszechnie używane przez mieszkanki Iranu. Innym popularnym produktem był czarny puder zwany ,,sormeh”, który był używany do podkreślania oczu. Znano również hennę obecnie używaną między innymi do barwienia rzęs. Wówczas farbowano nią włosy oraz skórę.

Naukowcy nie chcą stwierdzać, czy odnaleziona szminka jest najstarsza na świecie. Jest najstarszą znaną obecnie, ale można się spodziewać, że jeszcze starsze przykłady poprawiania urody przez kobiety zostaną wkrótce odnalezione. Opis odkrycia został opublikowany w czasopiśmie ,,Scientific Reports”.