dr Anna Matwiejuk, dyrektor, Uniwersyteckie Centrum Przyrodnicze im. prof. Andrzeja Myrchy w Białymstoku
„Porosty to grzyby zlichenizowane, ich ciało to plecha, zbudowana ze strzępek grzyba i komórek glonów. ”Brodaczka, chrobotek, chróścik, dzbanusznik, jaskrawiec, kapturnica, krużynka, liszajec, mąkla, mąklik, miseczniczka, odnożyca, pawężnica, paznokietnik, pustułka, smeraczek, tarczownica, włostka - to tylko niektóre polskie nazwy rodzajów porostów. Organizmy te to grzyby tworzące symbiozę z sinicami, zielenicami. porosty są w stanie przetrwać niekorzystne warunki środowiskowe, w tym brak wody, niskie i wysokie temperatury. Jednak nie radzą sobie ze zmianami wywoływanymi przez ludzi, m.in. z antropogenicznymi zanieczyszczeniami powietrza atmosferycznego. Dlatego też wykorzystywane są jako biowskaźniki do oceny zanieczyszczenia, ale również do wyznaczania stref niebezpiecznych dla zdrowia człowieka.
Anna Matwiejuk dodaje, że porosty przez stulecia towarzyszyły człowiekowi: były pokarmem, lekarstwem, źródłem barwników służących do barwienia tkanin, utrwalaczem perfum, surowcem do produkcji alkoholu i nalewek. To m.in. wyjątkowy skład chemiczny plech porostów, obecne w nich wtórne metabolity porostowe, zwane kwasami porostowymi sprawiają, że te organizmy niewielkich rozmiarów miały i mają duży wpływ zarówno na życie człowieka, jak i zwierząt.
Wystawa fotografii Janusza Kupryjanowicza przedstawia bogactwo porostów. Jest swoistym przewodnikiem, który pozwala zauważyć w środowisku te interesujące organizmy, które występują właściwie wszędzie wokół nas: na korze drzew i krzewów, drewnianych konstrukcjach, betonie, cegłach, dachówkach, kamieniach, glebie. Wystawa to okazja, by bliżej poznać piękno świata porostów i aby uzmysłowić sobie ich obecność tuż obok nas.
Wystawa prezentowana jest od 3.10.2023 w holu Wydziału Biologii Uniwersytetu w Białymstoku (na parterze). Można ją oglądać do 30 marca 2024 roku.
